ეჟენ იონესკო, „განდგომილი“

ფრანგულიდან თარგმნა დავით კახაბერმა

მე-20 საუკუნის თეატრის რეფორმატორის, აბსურდის თეატრის ერთ-ერთი დამაარსებლისა და ლიდერის (სემუელ ბეკეტთან და არტურ ადამოვთან ერთად) – ეჟენ იონესკოს რომანი „განდგომილი“ მისი ერთადერთი ცდაა, შეექმნა რომან-აბსურდის ფართო ტილო, რომელშიც გააგრძელებდა სინამდვილის ფილოსოფიურ კვლევას.

ავტორი ცდილობს, პასუხი გასცეს იმ კითხვებს, რომლებიც კაცობრიობის მუდმივი ღელვის საგანია: როგორ თანაარსებობს ადამიანი და ბრბო? როგორ იბადება აგრესია და მასობრივი ფსიქოზი? არსებობს კი წინააღმდეგობის მექანიზმი? რამდენად ძალუძს ადამიანს, თავიდან აიცილოს საყოველთაო კატასტროფები? შეიძლება იმ ეგზისტენციური ნაღველის გადალახვა, ყველა მოაზროვნე პიროვნებას რომ აწუხებს?

იონესკო მთელი ცხოვრება ცდილობდა აბსურდული ყოფის მიზეზებისა და მისი არსის შეცნობას. სამყაროს თავდაპირველ რეალობას – სიყვარული და გაოცება, ოცნება და სიკვდილი – მის პიესებსა და პროზაში ერთი კოსმოგენური ელემენტი – მარტოობა ემატება. ეს კიდევ ერთი სიუჟეტი გახლავთ, სადაც ავტორის ორიგინალურ აზროვნებას ისეთ ზღვრამდე მიჰყავს აბსურდი, რომლის იქითაც ახალი რეალობა იშლება, ცხოვრებისა თუ ცნობიერების ყველაზე იდუმალ, მტკივნეულ სიღრმეებს რომ აშიშვლებს.